Adaptacja dawnego kościoła ewangelickiego na cele kulturalne

Pełna nazwa Inwestycji:
Adaptacja dawnego kościoła ewangelickiego na cele kulturalne

Zgłaszający:
Gmina Zawonia

Inwestor:
Gmina Zawonia

Generalny wykonawca:
OZ-BUD Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe Sp. z o.o., Wrocław

Projektant:
Architektoniczne Biuro Usług Projektowych Gacek&Hoffman Sp. z o.o.

Okres prac:
lipiec 2017 – kwiecień 2019

Lokalizacja:
ul. Szkolna 1 w Zawoni

Wartość inwestycji:
3 913 714,66 zł

Pomysł adaptacji kościoła ewangelickiego na cele kulturalne powstał z inicjatywy społeczno-samorządowej. Prawdopodobnie jest to jedyny w skali kraju projekt na rzecz restauracji byłego kościoła ewangelickiego i przekształcenia go w nowoczesną placówkę kultury. Głównym pomysłodawcą była gmina, zaś misją – dążenie do przekształcenia tego miejsca w Świątynie Artystów czyli nowoczesną w formie i nowatorską w treści placówkę kultury oraz wykreowanie miejsca otwartego na różnorodne projekty, w którym następuje synchronizacja między zachowanym dziedzictwem historyczno-kulturowym a współczesnością.

Pow. użytkowa: 713,64m2, kubatura: 4952,5m3, wartość projektu: 4 230 068,15 zł. Przedmiotem projektu jest dawny kościół ewangelicki klasycystyczny, zbudowany w latach 1800-1801 z węższym trójbocznie zakończonym prezbiterium, kruchtami i więżą. Budynek wykonany został w technologii tradycyjnej, murowany z cegły pełnej o układzie konstrukcyjnym podłużnym. Kwadratowa, czterokondygnacyjna, z hełmem o dwu prześwitach, zdobiona pilastrami wieża dobudowana została w 1936 r.

We wnętrzu budynku zachowały się polichromowane empory, natomiast przy kruchcie południowej – wmurowana piaskowcowa barokowa płyta epitafijna, bogato zdobiona. W okresie powojennym kościół był w zasadzie nieużytkowany, aż do lat 90-tych XX w., kiedy jego wnętrza zostały zaadaptowane na potrzeby sali gimnastycznej. Następnie przez kilka lat w kościele odbywały się okazjonalne występy artystyczne i koncerty. Ze względu na mieszkańców gminy i przyjezdnych inicjatywy kulturalne mogły odbywać się jedynie w miesiącach nie wymagających ogrzewania. W związku z powyższym podjęto decyzję o jego wyremontowaniu.

Szczegółowy zakres planowanych prac obejmował:

-formalne przeprowadzenie zmiany sposobu użytkowania zabudowań dawnego kościoła ewangelickiego na cele kulturalno-widowiskowe, turystyczno-promocyjne, polegające na uzyskaniu wszelkich opinii, uzgodnień, wytycznych, zezwoleń i pozwoleń, które wynikają z obowiązujących przepisów prawa oraz sporządzenie projektu budowlanego i uzyskanie pozwolenia na budowę, dla nowych funkcji pomieszczeń:

-wydzielenie na parterze: sali widowiskowej, holu, pomieszczenia sanitarno-higienicznego i pomocniczego stanowiącego zaplecze funkcji podstawowej, -na poddaszu stworzenie: sal do ćwiczeń i warsztatów muzycznych, plastycznych itp., pracowni, ewentualnie przestrzeni na potrzeby innych funkcji, np. klub/kawiarnia (miejsce spotkań), -przekształcenie wnętrza wieży z przeznaczaniem dla różnych ekspozycji, np. mobilna galeria obrazów, fotografii i innych dzieł.

Kompleksowy projekt obejmował prace budowlane oraz zakup niezbędnego wyposażenia i sprzętu. W wyniku udanej adaptacji, zachowującej zabytkowy charakter obiektu, udało się stworzyć wielofunkcyjną i przyjazną przestrzeń, na którą składa się m.in. imponująca sala widowiskowo-kinowa na ponad 200 miejsc siedzących ze sceną z profesjonalnym oświetleniem, nagłośnieniem i zapleczem, strefa tworzenia, czyli pracownie warsztatowe m.in. plastyczna, fotograficzno-filmowa, pracownia dla malucha oraz multimedialna, a także strefa spotkań i integracji, w której funkcjonują wydzielone kąciki o wdzięcznych nazwach „Poczytajka” czy „Wolna Chwilka”. W odrestaurowanej wieży powstała „Galeria po schodach”. Ten innowacyjny projekt był świetnym pomysłem na na ratowanie zaniedbanego kościoła poprzez nadanie mu nowych funkcji korespondujących niejako z oryginalną rolą odnoszącą się do duchowości i sfery społecznej człowieka.

Gmina Zawonia dzięki nowatorskiemu pomysłowi uratowała zabytkowy poewangelicki kościół i stworzyła w nim nowoczesne centrum kultury, w którym każdy znajdzie miejsce dla siebie. W zabytkowej przestrzeni życie kulturalne gminy Zawonia nabiera tempa i barw.

W salach odbywają się zajęcia dla wszystkich grup wiekowych m.in. zabajkowe warsztaty, motylownia, warsztaty ceramiczne i malarskie, kreacje, akademia kodowania, latino dance. Na danych zajęciach można rozwijać swoje zdolności plastyczne, fotograficzne, taneczne, informatyczne.

W ubiegłym roku zrealizowane były inicjatywy m.in.: Wernisaż Jolanty Markowicz wraz z wystawą malarską, występ Narodowego Chóru Adżarii BATUMI z Gruzji, spotkanie autorskie i warsztaty plastyczne z Martą Szloser, spektakl teatralny Grubaska na Dzień Matki, organizacja Dnia Dziecka, warsztaty szermiercze, Gminny Dzień Seniora – spektakl „Ławeczka”, Jarmark Bożonarodzeniowy, gminny przegląd kolęd i pastorałek, XXVI Międzynarodowy Festiwal Muzyki Kameralnej i Organowej.

Gminny Ośrodek Kultury zrealizował projekt, na który otrzymał dofinansowanie w kwocie 22 tys. zł. Zadanie realizowane zostało w ramach Dom Kultury + Inicjatywy Lokalne 2019 pod nazwą Kultura nie kłuje. W ramach ww. zrealizowano projekty: Gmina w kadrze, Czeszowskie Smaki, Cykl wędrujących warsztatów rękodzieła „Anielskie talenty” oraz Festiwal kolorów a także Z van Goghiem na TY.

Z van Goghiem na TY – przeprowadzono kurs dot. sztuki współczesnej oraz warsztatów praktycznych, podczas których uczestnicy poznawali tajniki kilku technik m.in. Pouring Painting. Dzięki zdobytej wiedzy ww. wykonali obrazy i nauczyli się samodzielnie przygotowywać podobrazia.

Czeszowskie Smaki Kultury – inicjatywa polegała na przeprowadzeniu spotkań międzypokoleniowych wraz z warsztatami rękodzielniczymi i kulinarnymi, czyli kultywowaniu tradycji i przekazanie ich młodszemu pokoleniu.

Gmina w Kadrze i warsztaty fotograficzne połączone zostały z nauką obsługiwania programów graficznych. Warsztaty zakończone zostały wystawą i publikacją najlepszych ujęć z krajobrazami gminy na pocztówkach.

Anielskie Talenty – był to cykl wędrujących warsztatów z rękodzieła artystycznego, których motywem przewodnim była postać anioła. Warsztaty odbywały się w sołectwach gminy oraz w GOK-u. Na zakończenie odbyła się wystawa prac uczestników.

Festiwal kolorów i zaplanowane warsztaty, prezentacje, zabawy plastyczne, pokazy, przybliżyły temat kolorów, pobudziły wyobraźnię, uwrażliwiły na otaczające piękno i pozwoliły rozwinąć zdolności manualne uczestnikom.

Nowy GOK przyciąga mieszkańców barwnymi kolorami. Remont wykonany został z rozmachem. Z jednej strony zachwyca nowoczesne wyposażenie obiektu, z drugiej zaś dostrzec można monumentalny charakter tej budowli. Ponownie jest to miejsce tętniące życiem. Zaś dzięki kadrze pracowniczej, która swe obowiązki wykonuje z pasją, miejsce to stało się prężnie funkcjonujące w społeczności lokalnej.